Hệ thống báo cháy gồm những gì?
Hệ thống báo cháy là một tổ hợp các thiết bị làm việc cùng nhau giúp phát hiện và cảnh báo sự cố cháy thông qua các thiết bị hình ảnh âm thanh khi có sự thay đổi của các yếu tố môi trường như khói, lửa, carbon monoxide (khí CO) hoặc các trường hợp khẩn cấp khác.
Nhà thầu Cơ Điện AHK hiện cung cấp rất nhiều hệ thống báo cháy chất lượng, giá thành cạnh tranh của các thương hiệu: Hệ thống báo cháy Bosch, Hệ thống báo cháy Hikvision, Báo cháy Hochiki, Báo cháy Unipos, Báo cháy GST, Báo cháy Horing, Báo cháy Chungmei…
Các báo động này có thể được kích hoạt tự động từ các đầu báo cháy hoặc thông qua các thiết bị báo cháy thủ công khi có người phát hiện ra cháy và chủ động báo động. Tín hiệu báo động có thể là tiếng chuông, tiếng còi và đèn báo cháy.
1. Vai Trò Của Hệ Thống Báo Cháy
Hệ thống báo cháy có một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho con người và hạn chế thiệt hại về tài sản trong các trường hợp hỏa hoạn. Hệ thống báo cháy hoạt động 24/24 giúp bảo vệ văn phòng, công ty của Quý khách tốt nhất.
Các hệ thống báo cháy tự động hiện nay rất thông minh, chúng có thể:
- Thông báo cho mọi người biết về sự hiện diện của đám cháy để con người có thể nhanh chóng đưa ra các phương án sơ tán, cứu chữa kịp thời.
- Tự động gọi dịch vụ cứu hỏa và cho biết chính xác vị trí đám cháy để đội cứu hỏa có thể đến đó càng sớm càng tốt.
- Giảm thiểu các báo động giả gây phiền nhiễu do các thiết bị báo cháy cũ gây ra.
- Tự động phát hiện các lỗi và vị trí thiết bị có vấn đề trong hệ thống báo cháy để sửa chữa kịp thời.
2. Các thương hiệu báo cháy tốt nhất
2.1. Hệ thống báo cháy Bosch
- Hệ Thống Báo Cháy Bosch là hệ thống báo cháy chuyên nghiệp sử dụng công nghệ Đức và hoạt động 24/24.
- Hệ Thống Báo Cháy Bosch là giải pháp phòng cháy, chữa cháy chuyên nghiệp, dễ dàng lắp đặt và mở rộng quy mô khi cần thiết, là thành phần không thể thiếu của một hệ thống cơ điện công trình.
- Khả năng bảo trì dễ dàng và tiết kiện chi phí nhưng sở hữu công nghệ hàng đầu thế giới với các đầu báo cháy có độ nhạy cao và khả năng phát hiện đám cháy qua công nghệ nhận dạng hình ảnh video.
2.2. Hệ thống báo cháy Hikvision
- Hikvision là thương hiệu camera an ninh, camera giám sát nổi tiếng được nhiều khách hàng sử dụng tại Việt Nam. Hệ thống báo cháy Hikvision sử dụng các dòng camera nhiệt Hikvision cho khả năng phát hiện đám cháy chính xác, dễ dàng thi công lắp đặt.
- Sử dụng camera ảnh nhiệt để cảnh báo nguy cơ cháy. Các đầu dò sensor cảm biến khói hoặc cảm biến sự gia tăng của nhiệt độ sẽ phát hiện được tình trạng bất thường để gửi thông tin báo động về hệ thống kích hoạt tác vụ hú còi báo động, gọi điện khẩn cấp, kích hoạt hệ thống chữa cháy tự động…
- Giải pháp camera cảnh báo nguy cơ cháy của Hikvision sử dụng công nghệ ảnh nhiệt (Thermal Imaging) được tích hợp vào các dòng camera chuyên dụng kết hợp với các công nghệ (AI – Trí tuệ nhân tạo, Deep Learning – Thuật toán học sâu) để cung cấp một khả năng tuyệt với cho hệ thống camera đó là: Cảnh bảo nguy cơ cháy trước khi sự cố cháy xảy ra với độ chính xác cao. Một camera cảnh báo cháy thường bao gồm như sau:
2.3. Hệ thống báo cháy Hochiki
- Tập đoàn Hochiki được thành lập năm 1918 là một công ty hàng đầu thế giới về sản xuất thiết bị PCCC có trụ sở chính tại Nhật Bản. Đến nay báo cháy Hochiki có 18 công ty con trên toàn thế giới, các nhà máy sản xuất của Hochiki chính hãng đặt tại Nhật Bản, Anh Quốc, Mỹ.
- Báo cháy Hochiki là một trong những dòng sản phẩm được ưa chuộng nhất của Hochiki. Đặc biệt đây là thương hiệu báo cháy bán chạy hàng đầu trên thế giới hiện nay. Vượt qua các đối thủ nặng kí đến từ Châu Âu. Hochiki vươn lên nằm TOP dẫn đầu trong ngành báo cháy.
2.4. Hệ Thống Báo Cháy Unipos
- UniPOS là nhà sản xuất Hệ thống thiết bị báo cháy tự động đến từ Châu Âu. Bắt đầu từ năm 1995, với nhà máy chính đặt tại Pleven – Bulgaria, UniPOS đã có mặt tại hơn 65 quốc gia trên toàn thế giới.
- UniPOS cung cấp giải pháp toàn diện về báo cháy đáp ứng mọi yêu cầu của khách hàng từ hệ thống báo cháy thông thường, hệ thống báo cháy địa chỉ, báo cháy không dây, báo cháy và điều khiển xả khí tự động…
- Hoạt động với độ ổn định cao, các kỹ sư thiết kế của Việt Nam hiện nay rất tín nhiệm khi sử dụng đầu dò khói, đầu dò nhiệt do UniPOS sản xuất trong hệ thống thiết bị báo cháy.
2.5. Hệ Thống Báo Cháy GST
- Các thiết bị báo cháy GST là sản phẩm thuộc Gulf Security Technology Co., Ltd (Công ty TNHH Công nghệ An ninh Vịnh) Trung Quốc.
- Gulf Security Technology Co., Ltd được thành lập từ 1993 tại Trung Quốc và là một công ty chủ chốt trong ngành an ninh và chữa cháy Châu Á và là nhà cung cấp đáng tin cậy với các giải pháp hệ thống chữa cháy toàn diện trên toàn thế giới. Đây là một công ty con của UTC (United Technologies Corporation) – một đơn vị chuyên cung cấp các giải pháp xây dựng và ngành công nghiệp hàng không vũ trụ với phạm vi toàn cầu.
2.6. Hệ Thống Báo Cháy Horing
- Báo cháy Horing là sản phẩm của tập đoàn Hongli Industrial Co., Ltd, Đài Loan.
- HoringLih đã thiết kế các sản phẩm bảo vệ và an toàn chất lượng cao cho nhiều hệ thống báo cháy bao gồm đầu báo, bảng điều khiển, linh kiện báo cháy và nhiều sản phẩm khác. Việc cơ sở sản xuất hiện đại, HoringLih đã mang đến rất nhiều sản phẩm chất lượng cao, tính năng linh hoạt, dễ dàng sử dụng.
2.7. Hệ Thống Báo Cháy Notifier
- Hệ Thống Báo cháy Notifier là một sản phẩm thuộc tập đoàn Honeywell – một tập đoàn tới từ Mỹ nổi tiếng với việc phát minh công nghệ trong lĩnh vực an ninh, an toàn.
- Honeywell là công ty hàng đầu trong danh sách Fortune 100 và được toàn thế giới công nhận về chất lượng cũng như tính năng đảm bảo của các sản phẩm. Honeywell xuất hiện tại Việt Nam từ năm 2005 và được nhiều người tin dùng trên thị trường.
- Hệ thống báo cháy Notifier bao gồm nhiều thiết bị với chức năng chính là đưa ra tín hiệu báo cháy cho người dân để phát hiện kịp thời các vụ cháy và có biện pháp xử lý nhanh chóng, từ đó đảm bảo an toàn cho mọi người và hạn chế thiệt hại do đám cháy gây ra.
- Ưu điểm nổi bật của Hệ Thống Báo Cháy Notifier:
- Hoạt Động Linh Hoạt. Hệ thống báo cháy Notifier không chỉ có khả năng giám sát hiệu suất làm việc của chính nó mà còn có khả năng thích nghi với sự thay đổi của môi trường tại các địa điểm khác nhau của tòa nhà. Phương pháp tiếp cận thông minh này giúp hệ thống báo cháy Notifier hoạt động ổn định, có khả năng chịu lỗi, hiếm khi hoạt động gián đoạn và loại bỏ các khả năng gây phiền toái do các báo động sai một cách tối đa.
- Hệ Thống Tích Hợp Notifier
- Tích Hợp Mạng với giao thức BACnet cho phép giám sát toàn bộ hệ thống từ bất kỳ vị trí từ xa nào. Chúng thường được sử dụng trong hệ thống báo cháy phạm vi lớn hơn như bệnh viện, trường đại học và các tòa nhà cao tầng.
- Khả năng đảm bảo an toàn tối đa với khả năng báo cháy và chống đột nhập.
- Tính Ổn Định Cao Và Cảnh Báo Cháy Sớm
- Công nghệ đầu dò ViEW™ Có Khả Năng Thay Đổi Phù Hợp Với Môi Trường
2.8. Hệ Thống Báo cháy Chungmei
- Báo cháy Chungmei là một thương hiệu thiết bị báo cháy hàng đầu của Đài Loan. Với ưu điểm là giá thành hợp lý, chất lượng đã được khẳng định với gần 50 năm trong ngành phòng cháy chữa cháy trên toàn cầu.
- Thiết bị báo cháy Chungmei nhập khẩu chính hãng từ Đài Loan, thiết bị báo cháy được tin dùng tại hơn 50 quốc gia trên toàn thế giới. Tồn tại trên thị trường thiết bị báo cháy cạnh tranh khốc liệt, Chungmei khẳng định được vị trí TOP những thiết bị báo cháy chất lượng được ưa chuộng trên toàn cầu.
- Tất cả các thiết bị phòng cháy chữa cháy mang thương hiệu Chungmei đều được chứng nhận đạt nhãn hiệu CE và ISO 9001:2000.
2.9. Hệ Thống Báo Cháy Formosa
- Các thiết bị báo cháy Formosa được sản xuất và phân phối bởi Công ty TNHH Hệ thống báo cháy Formosa – đơn vị sản xuất, thiết kế và xuất khẩu hệ thống báo cháy chuyên nghiệp tại Đài Loan.
- Không chỉ là thương hiệu sản xuất các thiết bị phòng cháy báo cháy hàng đầu tại Đài Loan, các sản phẩm mang thương hiệu Formosa còn được chấp nhận ở nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới từ châu Mỹ, châu Âu, châu Phi, châu Á.
- Công ty hệ thống báo cháy Formosa với hơn 20 năm kinh nghiệm tích lũy về mặt kỹ thuật và tiếp thị, chúng tôi đã nghiên cứu và phát triển các dòng sản phẩm mới bằng cách nâng cao các tiêu chuẩn về công nghệ và chất lượng khi nhập khẩu sao cho phù hợp với triết lý “Sự an toàn và hài lòng từ khách hàng là mục tiêu mà công ty chúng tôi luôn hướng tới”.
- Các sản phẩm chính của Hệ thống báo cháy Formosa gồm: Đầu báo cháy, Bảng điều khiển, Hệ thống chống sét, Phụ kiện báo cháy
2.10. Hệ Thống Báo Cháy YunYang
- Thiết bị báo cháy Yun Yang nhập khẩu chính hãng từ Đài Loan, 100% chất lượng, giá cả hợp lý, phù hợp với mọi công trình như PCCC gia đình, cửa hàng, nhà xưởng, nhà kho, xưởng sản xuất, cao ốc, chung cư, trường học, bệnh viện, văn phòng,…
- Hệ Thống Báo Cháy YunYang là sản phẩm của Công ty TNHH Thiết bị an toàn phòng cháy chữa cháy TYY YunYang – đơn vị sản xuất nổi tiếng về hệ thống báo cháy, hệ thống âm thanh công cộng tại Đài Loan được thành lập vào năm 1999.
2.11. Hệ Thống Báo Cháy Nittan
- Báo cháy Nittan là một trong những hệ thống báo cháy được lựa chọn sử dụng phổ biến nhất tại Việt Nam. Tất cả các sản phẩm mang thương hiệu Nittan đều tuân thủ chất lượng ISO 9001: 2008 và tiêu chuẩn BS EN54.
- Các thiết bị báo cháy Nittan được sản xuất và phân phối bởi Công ty TNHH Nittan– một đơn vị chuyên sản xuất, thiết kế các thiết bị báo cháy, chữa cháy chất lượng cao được thành lập vào tháng 12 năm 1925 tại Nhật Bản.
- Nittan liên tục phát triển công nghệ cảm biến sử dụng các bước sóng hồng ngoại và tia cực tím cùng các thiết bị liên quan. Cùng với đó công ty cũng đang không ngừng sản xuất các thiết bị khác trong một hệ thống báo cháy toàn diện.
- Các thiết bị của Nittan đều có thể được cài đặt một cách dễ dàng, nhanh chóng.
- Sử dụng công nghệ vi xử lý trong các cảm biến và thuật toán phát hiện tinh vi cực kỳ đáng tin cậy giúp loại bỏ các báo động sai không mong muốn.
- Giao thức tiên tiến, linh hoạt của sản phẩm không chỉ chống lại ảnh hưởng từ môi trường bên ngoài mà còn cho phép một lượng lớn thông tin được gửi đi ở tốc độ cao.
2.12. Hệ Thống Báo cháy Nohmi
- Báo cháy Nohmi là sản phẩm của Nohmi Bosai Ltd. Nohmi Bosai Ltd được thành lập từ tháng 12 năm 1916 có trụ sở tại 7-3 Kudan-Minami, 4-Chome, Chiyoda-ku, Tokyo 102-8277, Nhật Bản.
- Đơn vị luôn nỗ lực cố gắng mang đến cho khách hàng sự đảm bảo về “sự an toàn”, cung cấp hệ thống phòng cháy chữa cháy tối ưu và nhiều dịch vụ đa dạng khác. Và với tư cách là đơn vị tiên phong trong ngành công nghiệp phòng cháy chữa cháy, Nohmi Bosai luôn tích cực thử thách các lĩnh vực mới liên quan đến công nghệ chữa cháy bao gồm:
- Hệ thống phòng cháy chữa cháy thông minh có thể được điều chỉnh linh hoạt cho các không gian đô thị đa dạng và các cơ sở công nghiệp.
- Hệ thống phòng cháy chữa cháy khẩn cấp.
- Khảo sát các thuộc tính cần bảo vệ, phân tích rủi ro hỏa hoạn và đề xuất hệ thống phòng cháy chữa cháy tối ưu.
- Việc lắp đặt và bảo trì hệ thống báo cháy Nohmi rất dễ dàng, đơn giản.
2.13. Hệ Thống Báo Cháy Advanced
- Advanced là hãng sản xuất thiết bị PCCC hàng đầu Châu âu và trên thế giới, sản phẩm của hãng đã có mặt ở hầu khắp các nước trên thế giới. Công ty có văn phòng tại Anh, Hoa Kỳ, Dubai và Ấn Độ. Tất cả các sản phẩm mang thương hiệu Advanced đều đạt các tiêu chuẩn về chất lượng toàn cầu.
- Hệ Thống Báo Cháy Advanced có chất lượng cao và khả năng hoạt động tốt nhất. Tuy nhiên giá thành khá cao, chưa phù hợp với người dùng Việt Nam.
- Quý khách có thể sử dụng tủ Trung tâm dạng kênh của Advanced với đầu báo, chuông, còi của các hãng thông dụng như Chungmei, Hi- Max… nó phù hợp với các dự án nhỏ như: nhà Chung cư dưới 200 căn hộ, nhà máy, quán Karaoke… Với sự kết hợp này chúng ta sẽ có một hệ thống báo cháy ổn định với nhiều tính năng cải tiến mà chi phí tăng không đáng kể.
2.14. Hệ Thống Báo Cháy VES
- Hệ Thống Báo Cháy VES là một trong những đơn vị sản xuất thiết bị báo cháy phát triển nhanh nhất ở Hoa Kỳ. Với đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm cùng công nghệ sản xuất hiện đại, VES đã cung cấp ra thị trường rất nhiều sản phẩm và dịch vụ chất lượng cao.
- Báo cháy VES là một trong những hệ thống báo cháy chất lượng cao, tính năng linh hoạt, hoạt động ổn định,… đang ngày càng được nhiều đơn vị thi công công trình tìm hiểu và lựa chọn sử dụng.
- Các sản phẩm mang thương hiệu VES đã được phê duyệt bởi UL Listed, FM và CSFM.
2.15. Hệ Thống Báo Cháy Protectwell
- Báo cháy Protectwell là một trong số những dòng sản phẩm phòng cháy chữa cháy xuất xứ Trung Quốc có chất lượng tốt, tính năng nổi bật, hoạt động hiệu quả mà giá thành vẫn vô cùng hợp lý.
- Đây là dòng sản phẩm của thương hiệu Protectwell có chất lượng vượt xa yêu cầu thử nghiệm KFI và đạt các chứng chỉ như UL, FM.
2.16. Hệ Thống Báo Cháy Eaton Cooper
- Là sản phẩm của Cooper Safety có trụ sở tại Doncaster. Đơn vị không chỉ sản xuất và cung các các bộ phận riêng lẻ mà còn cung cấp các hệ thống báo cháy hoàn chỉnh giúp việc phát hiện cháy đạt hiệu quả cao nhất.
- Cooper Safety hiện được chứng nhận BAFE SP203 về thiết kế, vận hành và bảo trì các hệ thống báo cháy.
2.17. Hệ Thống Báo cháy Siemens
- Các thiết bị báo cháy Siemens đang được bán trên thị trường Việt Nam chủ yếu là sản phẩm được sản xuất bởi Tập đoàn công nghệ xây dựng Siemens Trung Quốc thuộc Tập đoàn Siemens Đức có trụ sở ở München.
- Siemens là công ty điện và điện tử lớn nhất châu Âu hiện đang hoạt động tại hơn 190 quốc gia ở châu Âu, châu Mỹ, châu Á, châu Phi và châu Úc với 39 địa điểm ở 27 khu vực trên thế giới.
2.18. Hệ Thống Báo Cháy Avenger
- Báo cháy Avenger là sản phẩm của Avenger Systems – một công ty chuyên sản xuất các thiết bị phòng cháy chữa cháy có trụ sở tại Hoa Kỳ và hoạt động ở hầu hết các khu vực trên thế giới.
- Avenger Systems luôn cung cấp cho các khách hàng các giải pháp PCCC chất lượng cao, tiết kiệm chi phí.
2.19. Hệ Thống Báo Cháy Multron
- Báo cháy Multron được sản xuất và phân phối bởi Multron Systems Pte Plt vào năm 1984 tại Singapore. Multron Systems Pte Plt chuyên cung cấp, sản xuất, lắp đặt và bán ra các sản phẩm phòng cháy chữa cháy chất lượng cao.
- Multron Systems Pte Plt đã được trao chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001: 2008 và tham gia vào nhiều dự án thương mại lớn tại Singapore như Capital Tower, Novena Square, Plaza Singapore,…
3. Các Thiết Bị Chính Trong Hệ Thống Báo Cháy
- Một hệ thống báo cháy hoàn chỉnh thường được cấu thành từ các thiết bị chính bao gồm tủ trung tâm, thiết bị đầu vào, thiết bị đầu ra, nguồn điện, dây dẫn. Ngoài ra, một số hệ thống còn có thêm hệ thống báo cháy liên lạc cảnh báo bằng giọng nói.
- Tủ trung tâm là “bộ não” của hệ thống; về cơ bản, nó nhận dữ liệu từ các thiết bị đầu vào, xử lý các dữ liệu đó và sau đó kích hoạt các thiết bị đầu ra. Các hoạt động của tủ trung tâm được lập trình theo các tình huống báo cháy; các tình huống này nên được xác định bởi các chuyên gia theo tính chất của tòa nhà.
- Hệ thống báo cháy thường được cài đặt để làm việc dưới 3 chế độ: trạng thái giám sát, trạng thái sự cố và trạng thái báo cháy.
- Trạng Thái Giám Sát. Khi không có đám cháy hay sự cố lỗi nào, hệ thống báo cháy sẽ hoạt động ở trạng thái giám sát. Ở chế độ này, trong mạch vẫn luôn có dòng điện đi qua; tủ trung tâm báo cháy liên tục gửi tín hiệu và nhận tín hiệu từ các thiết bị đầu vào và đầu ra trong hệ thống.
- Trạng Thái Sự Cố. Trong trường hợp tủ trung tâm gửi tín hiệu đi nhưng không nhận được tín hiệu phản hồi hoặc nhận được tín hiệu báo lỗi, hệ thống sẽ chuyển sang trạng thái sự cố. Tùy thuộc vào sự cố đó là gì mà đèn trên tủ trung tâm tương ứng với lỗi sẽ sáng lên. Khi lỗi được khắc phục, hệ thống sẽ trở về chế độ giám sát.
- Trạng Thái Báo Cháy. Khi có sự cố cháy, thiết bị đầu vào có thể được kích hoạt tự động hoặc thủ công tùy thuộc vào cơ chế làm việc của chúng. Khi các thiết bị đầu vào được kích hoạt, chúng sẽ gửi tín hiệu đến tủ trung tâm rằng có trường hợp khẩn cấp. Sau đó, tủ trung tâm kích hoạt các thiết bị đầu ra và đưa ra các cảnh báo hình ảnh (bảng hiển thị phụ), âm thanh (còi/chuông báo cháy), ánh sáng (đèn báo cháy),…
3.1. Tủ Trung Tâm Điều Khiển Hệ Thống Báo Cháy
Tủ trung tâm điều khiển báo cháy là thành phần trung tâm của cả hệ thống. Nó có vai trò cung cấp năng lượng và thực hiện các chức năng sau đây:
- Nhận tín hiệu từ đầu báo cháy tự động và phát hiện tín hiệu báo động cháy, chỉ thị nơi xảy ra cháy.
- Có thể truyền tín hiệu phát hiện cháy qua thiết bị truyền tín hiệu đến nơi nhận tin báo cháy hoặc/ và đến các thiết bị phòng cháy tự động.
- Kiểm tra sự làm việc bình thường của hệ thống, chỉ thị sự cố của hệ thống như chập mạch, đứt dây,..
- Có thể tự động điều khiển sự hoạt động của các thiết bị ngoại vi khác.
3.2. Các Thiết Bị Đầu Vào
- Thiết bị đầu vào của một hệ thống báo cháy có thể là các thiết bị cảm biến nhiệt độ, cảm biến khói, tia lửa, ánh sáng,… đối với các hệ thống báo cháy tự động; hoặc các nút nhấn báo cháy thủ công do con người chủ động kích hoạt khi phát hiện cháy.
- Các thiết bị đầu vào của hệ thống báo cháy có nhiệm vụ nhận thông tin nơi xảy ra sự cố cháy và truyền tín hiệu đến trung tâm báo cháy.
Đầu Báo Khói (Smoke Detector)
- Đầu báo khói là thiết bị giám sát trực tiếp, có tác dụng phát hiện ra dấu hiệu khói từ các đám cháy. Thời gian các đầu báo khói nhận và truyền thông tin đến trung tâm báo cháy không quá 30 giây; mật độ môi trường từ 15 đến 20%. Nếu nồng độ khói trong môi trường vượt quá ngưỡng cho phép (10- 20%) thì thiết bị sẽ phát tín hiệu báo động về tủ trung tâm để xử lý.
- Các đầu báo khói thường được lắp đặt tại phòng làm việc, bếp, kho bãi, hội trường, các khu vực có mật độ không gian kín và khu vực có chất nguy hiểm gây cháy thường tạo khói trước.
- Đầu báo khói cũng được chia thành 2 loại: đầu báo khói dạng điểm và đầu báo khói dạng Beam.
- Đầu báo khói dạng điểm thường được lắp tại các khu vực mà phạm vi giám sát nhỏ, trần nhà thấp với 2 dòng sản phẩm chính:
- Đầu báo khói ion: thiết bị tạo ra các dòng ion dương và ion âm chuyển động, khi có khói, khói sẽ làm cản trở chuyển động của các ion dương và ion âm này, từ đó thiết bị sẽ gửi tín hiệu báo cháy về trung tâm.
- Đầu báo khói dạng quang: thiết bị bao gồm một cặp đầu báo (một đầu phát tín hiệu, một đầu thu tín hiệu) bố trí đối nhau, khi có khói xen vào giữa 2 đầu, khói sẽ làm cản trở đường truyền tín hiệu giữa 2 đầu báo, từ đó đầu báo sẽ gửi tín hiệu báo cháy về trung tâm.
- Đầu báo khói dạng Beam gồm một cặp thiết bị được lắp ở 2 đầu của khu vực cần giám sát. Thiết bị chiếu thiết bị chiếu phát chiếu một chùm tia hồng ngoại, qua khu vực thuộc phạm vi giám sát rồi tới một thiết bị nhận có chứa một tế bào cảm quang có nhiệm vụ theo dõi sự cân bằng tín hiệu của chùm tia sáng. Đầu báo này hoạt động trên nguyên lý làm mờ ánh sáng đối nghịch với nguyên lý tán xạ ánh sáng (cảm ứng khói ngay tại đầu báo). Đầu báo khói loại Beam có tầm hoạt động rất rộng (15m x 100m), sử dụng thích hợp tại những khu vực mà các loại đầu báo khói quang điện tỏ ra không thích hợp, chẳng hạn như tại những nơi mà đám khói tiên liệu là sẽ có khói màu đen.
- Đầu báo khói dạng điểm thường được lắp tại các khu vực mà phạm vi giám sát nhỏ, trần nhà thấp với 2 dòng sản phẩm chính:
Đầu Báo Nhiệt (Heat Detector)
- Đầu báo nhiệt được sử dụng để đo nhiệt độ của môi trường trong phạm vi bảo vệ, khi nhiệt độ môi trường vượt quá ngưỡng quy định của các đầu báo nhiệt, nó sẽ gửi tín hiệu về tủ trung tâm.
- Các đầu báo nhiệt thường được lắp đặt ở các khu vực không thể lắp đặt được đầu báo khói chẳng hạn như khu vực chứa thiết bị máy móc, buồng điện, garage, nhà máy,…
- Đầu báo nhiệt cũng có 2 loại: đầu báo nhiệt cố định và đầu báo nhiệt gia tăng.
- Đầu báo nhiệt cố định là loại đầu báo kích hoạt và phát tín hiệu báo động khi cảm ứng nhiệt độ trong bầu không khí chung quanh đầu báo tăng lên ở mức nhiệt độ nhà sản xuất quy định (57°C, 70°C,…).
- Đầu báo nhiệt gia tăng kích hoạt và phát tín hiệu báo động khi cảm ứng hiện tượng bằng bầu không khí xung quanh có xu hướng gia tăng nhiệt độ đột ngột khoảng 9°C.
Đầu Báo Gas (Gas Detector)
- Đầu báo gas là thiết bị giám sát và phát hiện dấu hiệu có gas, khi tỉ lệ gas tập trung vượt quá mức 0.503%.
- Các đầu báo gas thường được bố trí trong khoảng gần nơi có gas như các kho chứa gas. Đầu báo gas phải được lắp trên tường, tuyệt đối không được lắp đặt dưới sàn nhà.
Đầu Báo Lửa (Flame Detector)
- Đầu báo lửa là thiết bị cảm ứng các tia cực tím phát ra từ ngọn lửa, nhận tín hiệu và gửi tín hiệu về tủ trung tâm. Loại đầu báo này thường được sử dụng ở những nơi có độ nguy hiểm cao, những nơi mà ánh sáng của ngọn lửa là dấu hiệu sự cháy (chẳng hạn như kho chứa chất lỏng dễ cháy).
- Đầu báo lửa rất nhạy cảm với tia cực tím nên các nhà sản xuất đã sản xuất sao cho thiết bị chỉ gửi tín hiệu báo cháy về trung tâm khi có 2 xung cảm ứng tia cực tím sau 2 khoảng thời gian, mỗi thời kỳ 5s để tránh tình trạng báo động giả.
Nút Nhấn Báo Cháy
- Công tắc khẩn được lắp đặt ở những nơi dễ thấy của hành lang, các cầu thang để sử dụng khi cần thiết.
- Thiết bị báo cháy này cho phép người sử dụng chủ động truyền thông tin báo cháy bằng cách nhấn hoặc kéo vào công tắc khẩn, báo động khẩn cấp cho mọi người đang hoạt động trong tòa nhà biết đến và các biện pháp xử lý hỏa hoạn và di tản nhanh chóng thông qua lối thoát hiểm.
Module Giám Sát
- Với hệ thống báo cháy địa chỉ (IP), thiết bị đầu vào sẽ có thêm module giám sát. Module giám sát có nhiệm vụ giám sát trạng thái của thiết bị, thông thường là giám sát tiếp điểm NO (bình thường mở), NC (bình thường đóng). Riêng module giám sát cho đầu báo thì thường có thêm nhiệm vụ cấp nguồn cho đầu báo. Có thể sử dụng module giám sát cho đầu báo để giám sát tất cả các thiết bị nhưng module giám sát các thiết bị khác thì không giám sát được đầu báo.
- Tùy theo chức năng mà module giám sát sẽ được chia thành nhiều loại:
- Module giám sát đầu báo cháy
- Module giám sát cho công tắc dòng chảy
- Module giám sát cho nút ấn báo cháy
- Module giám sát các thiết bị ngoại vi khác.
3.3. Thiết Bị Đầu Ra
Các thiết bị này nhận tín hiệu từ trung tâm báo cháy truyền đến và phát đi tín hiệu bằng âm thanh (còi, chuông), ánh sáng (đèn), hình ảnh (bảng hiển thị phụ) để thông báo cho mọi người biết về sự hiện diện của đám cháy và các phương án cần thiết (thường là sơ tán).
Bảng Hiển Thị Phụ
- Bảng hiển thị phụ hiển thị các khu vực xảy ra sự cố từ trung tâm báo cháy truyền đến, giúp nhận biết tình trạng nơi xảy ra sự cố.
Còi Báo Cháy
- Còi báo cháy có tính năng và vị trí lắp đặt tương tự như chuông báo cháy, nhưng nó thường được sử dụng khi khoảng cách giữa nơi phát thông báo và nơi nhận thông báo có khoảng cách quá xa.
Chuông Báo Cháy
- Chuông báo cháy được đặt tại phòng bảo vệ, phòng trực ban, hành lang, cầu thang và những khu vực đông người để thông báo cho người xung quanh biết sự cố cháy đang xảy ra để có phương án xử lý, sơ tán kịp thời.
Đèn Báo Cháy
- Đèn báo cháy có công dụng phát tín hiệu báo động bằng ánh sáng, mỗi loại đèn có chức năng khác nhau và được lắp đặt ở các vị trí thích hợp.
Module Điều Khiển
- Module điều khiển được sử dụng để tích hợp các hệ thống báo cháy và các hệ thống điện hoặc cơ khí khác trong tòa nhà. Khi xảy ra cháy, các module đầu ra kiểm soát các hệ thống khác trong trường hợp hỏa hoạn để thực hiện các phương án đã được lập trình: thang máy có thể được hạ xuống tầng 1, hệ thống thông gió hút khói hoạt động,…
Đèn Báo Phòng
- Đèn báo phòng được thiết kế để đảm bảo tín hiệu báo động có thể được chuyển đến tất cả các địa điểm. Thiết bị này được đặt trước cửa mỗi phòng giúp nhận biết phòng nào đang có sự cố một cách dễ dàng.
3.4. Nguồn Điện Cho Hệ Thống
- Nguồn cung cấp chính của một hệ thống báo cháy thường là nguồn điện xoay chiều 240V được cung cấp bởi hệ thống điện thông thường.
- Nguồn cung cấp thứ cấp (nguồn điện dự phòng) có thể là máy phát điện hoặc ắc quy được sử dụng để cung cấp năng lượng cho hệ thống báo cháy trong trường hợp mất điện chính. Ắc quy có thể được đặt bên dưới tủ trung tâm điều khiển hoặc bên trong hộp đựng riêng được lắp đặt gần tủ trung tâm.
3.5. Thiết Bị Bổ Sung
- Tại một số công trình, ngoài những thiết bị thông thường trong hệ thống báo cháy, người ta còn lắp đặt bổ sung thêm hệ thống liên lạc cảnh báo bằng giọng nói khẩn cấp để phát ra các đoạn thoại được ghi âm trước. Hệ thống cảnh báo bằng giọng nói thường được sử dụng trong các tòa nhà cao tầng, bệnh viện, các cơ sở giám sát nơi khó sơ tán.
- Hệ thống cảnh báo bằng giọng nói cung cấp cho nhân viên các hướng dẫn cần thiết về cách phản ứng khi có sự cố cháy, cách sơ tán an toàn,…
3.6. Dây Tín Hiệu Cho Hệ Thống Báo Cháy
- Dây tín hiệu cho hệ thống báo cháy là loại dây dẫn bọc cách điện PVC đạt tiêu chuẩn TCVN 5738:2001 về Hệ thống báo cháy tự động:
- Lõi đồng của từng dây dẫn tín hiệu từ các đầu báo cháy đến đường cáp trục chính phải có diện tích tiết diện không nhỏ hơn 0,75mm² (tương đương với lõi đồng có đường kính 1 mm). Cho phép dùng nhiều dây dẫn tết lại nhưng tổng diện tích tiết diện của các lõi đồng được tết lại đó không được nhỏ hơn 0,75 mm².
- Diện tích tiết diện từng lõi đồng của đường cáp trục chính phải không nhỏ hơn 0,4 mm². Cho phép dùng cáp nhiều dây dẫn trong một lớp bọc bảo vệ chung nhưng đường kính lõi đồng của mỗi dây dẫn không được nhỏ hơn 0,4 mm.
4. Các Loại Hệ Thống Báo Cháy
Hệ thống báo cháy được chia thành 2 nhóm chính bao gồm hệ thống báo cháy thủ công và hệ thống báo cháy tự động. Trong hệ thống báo cháy tự động chúng ta có hệ thống báo cháy thường, hệ thống báo cháy địa chỉ và hệ thống báo cháy thông minh; trong đó hệ thống báo cháy thường và địa chỉ là 2 hệ thống được ứng dụng nhiều nhất ở Việt Nam.
4.1. Hệ Thống Báo Cháy Thủ Công
- Hệ thống báo cháy bằng tay (Manual fire alarm system) là hệ thống báo cháy mà việc báo cháy chỉ được thực hiện bằng tay, không có đầu báo cháy tự động. Hệ thống báo cháy kích hoạt thủ công được kích hoạt bằng nút ấn báo cháy, sau đó phát ra âm thanh báo động sơ tán cho tòa nhà hoặc các khu vực liên quan.
- Kích hoạt báo cháy thủ công đòi hỏi sự can thiệp của con người, khác với kích hoạt báo cháy tự động được cung cấp thông qua việc sử dụng đầu báo nhiệt và đầu báo khói.
4.2. Hệ Thống Báo Cháy Tự Động
Hệ thống báo cháy tự động (Automatic fire alarm system) là hệ thống tự động phát hiện và thông báo địa điểm cháy. Hệ Thống Báo Cháy Tự Động lại chia thành Hệ Thống Báo Cháy Thường và Hệ Thống Báo Cháy Địa Chỉ.
- Hệ Thống Báo Cháy Thường (Conventional fire alarm system) là hệ thống báo cháy tự động không có chức năng thông báo địa chỉ của từng đầu báo cháy.
- Hệ thống báo cháy địa chỉ (Addressable fire alarm system) là hệ thống báo cháy tự động có chức năng thông báo địa chỉ của từng đầu báo cháy.
- Hệ thống báo cháy thông minh (Intelligent fire alarm system) là hệ thống báo cháy tự động ngoài chức năng báo cháy thường và địa chỉ còn có thể đo được một số thông số về cháy của khu vực nơi lắp đặt đầu báo cháy như nhiệt độ, nồng độ khói hoặc tự động thay đổi ngưỡng tác động của đầu báo cháy theo yêu cầu của nhà thiết kế và lắp đặt.
5. Yêu Cầu Của Một Hệ Thống Báo Cháy Tiêu Chuẩn
Theo TCVN 5738:2001 thì Một Hệ Thống Báo Cháy Tiêu Chuẩn về kỹ thuật và thi công lắp đặt sau:
Hệ thống báo cháy- Yêu cầu kỹ thuật:
(1) Hệ thống báo cháy phải đáp ứng những yêu cầu sau:
- Phát hiện cháy nhanh chóng theo chức năng đã được đề ra.
- Chuyển tín hiệu khi phát hiện cháy thành tín hiệu báo động rõ ràng để những người xung quanh có thể thực hiện ngay các biện pháp thích hợp.
- Có khả năng chống nhiễu tốt.
- Báo hiệu nhanh chóng và rõ ràng mọi trường hợp sự cố của hệ thống.
- Không bị ảnh hưởng bởi các hệ thống khác lắp đặt chung hoặc riêng rẽ.
- Không bị tê liệt một phần hay toàn bộ do cháy gây ra trước khi phát hiện ra cháy.
(2) Hệ thống báo cháy phải đảm bảo độ tin cậy. Hệ thống này phải thực hiện đầy đủ các chức năng đã được đề ra mà không xảy ra sai sót.
(3) Những tác động bên ngoài gây ra sự cố cho một bộ phận của hệ thống không được gây ra những sự cố tiếp theo trong hệ thống.
(4) Hệ thống báo cháy phải được lắp đặt với đầy đủ các bộ phận: trung tâm báo cháy, đầu báo cháy, hộp nút ấn báo cháy, các thiết bị liên kết, nguồn điện.
Thiết Kế, Thi Công Lắp Đặt Hệ Thống Báo Cháy
(1) Một hệ thống báo cháy phải được thiết kế phù hợp với các yêu cầu của tiêu chuẩn TCVN 7568-14:2015, các tiêu chí thiết kế phải được thỏa mãn các mục tiêu về an toàn cháy của quốc gia và bao gồm:
- Các điều kiện về môi trường,
- Loại dân cư,
- Khả năng xảy ra cháy,
- Phát triển nhanh đám cháy,
- Sơ tán dân chúng đúng lúc (bao gồm cả việc sử dụng vùng báo động cháy, Sơ tán đồng bộ hoặc các chiến lược sơ tán khác),
- Giảm tới mức tối thiểu các tín hiệu báo cháy không cần thiết.
(2) Thiết kế có thể loại trừ khỏi phạm vi hoạt động các vùng được xác định là ít khi hoặc không bao giờ có người cư trú hoặc vật liệu gì dễ cháy.
(3) Khi không có yêu cầu thiết kế cho toàn bộ vùng hoạt động phát hiện ra đám cháy (trừ các vùng được nêu trong 6.4.2, TCVN 7568-14:2015) và được phép của các quy định của quốc gia, các vùng sau có thể được bao gồm trong phạm vi thiết kế (xem 6.3, TCVN 7568-14:2015):
- Một hoặc nhiều ngăn cháy;
- Một phần của ngăn đám cháy;
- Đường thoát hiểm và;
- Thiết bị trong tòa nhà.
(4) Khi không có yêu cầu tự động phát hiện đám cháy và các quy định của quốc gia cho phép có thể lắp đặt một hệ thống các hộp nút ấn báo cháy (xem 6.9, TCVN 7568-14:2015).
(5) Khi thiết kế hệ thống báo cháy bao gồm cả sử dụng các chức năng tùy chọn được quy định trong các tiêu chuẩn thiết bị có liên quan thì việc sử dụng chức năng tùy chọn vào lý do sử dụng phải được đưa vào trong tài liệu thiết kế.
(6) Thiết kế phải quan tâm đến tất cả các quy định nào của quốc gia đã đặt ra các giới hạn khác về thiết kế như
- Có kích thước của các vùng phát hiện đám cháy và các vùng báo động cháy;
- Số lượng lớn nhất của các điểm được lắp đặt thiết bị trong một vùng phát hiện (đám cháy);
- Các giới hạn của các mạng lưới (điện) bao gồm các thiết bị khởi động tự động và khởi động bằng tay;
- Các yêu cầu về giao diện đối với yêu cầu về hệ thống âm thanh dùng cho các mục đích khẩn cấp;
- Các yêu cầu đặc biệt cho các mạng lưới (điện) có các điều kiện báo cháy và các thiết bị báo động cháy;
- Các yêu cầu đặc biệt cho sự phối hợp của các mạng lưới (điện) khởi động và báo động cháy;
- Các yêu cầu cho các hệ thống truyền tín hiệu báo cháy và tín hiệu cảnh báo lỗi;
- Sử dụng vật liệu cho lắp đặt như cáp có vỏ bảo vệ các ống dẫn…;
- Lắp đặt thiết bị trong các môi trường dễ xảy ra nổ.